Teachings

นึกถึงความเสื่อมของร่างกาย

ความเสื่อมน่ะ จะนึกที่ไหน นึกถึงในตัวของเรานี่ อัตภาพร่างกายนี้ไม่คงที่เลย……นี้แหละเจอละ ทางไป ของพระพุทธเจ้า พระอรหันต์ เป็นหนทางหมดจดวิเศษทีเดียว นึกถึงความเสื่อมอันนั้น นึกถึงความเสื่อมได้เวลาไรละก็ บุญกุศลยิ่งใหญ่เกิดกับตนเวลานั้น ให้นึกอย่างนี้ นี่เป็นข้อสำคัญ…ที่มา,หน้า ๒๑๘ (กัณฑ์ที่ ๑๖ ปัจฉิมวาจา ๑๘ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๙๗)

บริจาคทานในพระพุทธศาสนา ให้เป็นกลาง (สังฆทาน)

อุบาสกอุบาสิกา บริจาคทานในพระพุทธศาสนา ให้ให้เป็นกลาง ไม่ค่อนข้างตนและหมู่ตนพวกตน ให้ให้เป็นกลางอย่างนั้น ได้ชื่อว่าบริจาคทานถูกทางสงฆ์ ถูกประมุขของบุญทีเดียว ถูกเป้าหมายของบุญทีเดียวถ้าต้องการบุญ ก็ถวายในพระสงฆ์ ไม่เจาะจงภิกษุองค์หนึ่งองค์ใด มั่นหมายไปในหมู่พระสงฆ์ทีเดียว จะมีข้าวถ้วยปลาตัวก็ช่าง มีสิ่งอันใดก็ช่าง ก็ถวายพระสงฆ์ ให้ใจตรงเป้าเป็นกลาง ให้ทำดังนี้จะถูกบุญใหญ่ในพระพุทธศาสนา.ที่มา,หน้า ๓๒๘ (กัณฑ์ที่ ๒๔ เกณิยานุโมทนาคาถา ๑๑ เมษายน พ.ศ. ๒๔๙๗)

สุขอื่นนอกจากหยุดจากนิ่งไม่มี

โลกที่จะได้รับความสุขใจก็ต้องหยุด ตามส่วนของโลกธรรมที่จะได้รับความสุขก็ต้องหยุด ตามส่วนของธรรมท่านได้แนะนำไว้ตามวาระพระบาลีว่า นตฺถิ สนฺติปรํ สุขํ สุขอื่นนอกจากหยุดจากนิ่งไม่มี สุขอื่นนอกจากหยุดจากนิ่งไม่มีหยุดอันนั่นเองเป็นตัวสำคัญ เพราะเหตุนั้นต้องทำใจให้หยุด(ที่มา หลักการเจริญภาวนา สมถวิปัสสนาฏรรมฐาน น.๙๐๙ บ.๑๙)

ดื่มสุราทำให้เกิดโทษ

สุรามันเกิดขึ้นในประเทศใด ประเทศนั้นย่อยยับหนา สุรามันไปติดยู่กับคนใดละคนนั้นก็ย่อยยับหนา หญิงก็ดีชายก็ดี ติดสุราดื่มสุราละก็ ย่อยยับหนา เอาตัวรอดไม่ได้ นี่ร้ายนัก เขาเรียกว่าฆ่าตัวเองทั้งเป็น ทำลายตัวเองอย่างดื้อๆ ตัวเองดีๆทำให้เป็นคนเสีย ตัวเองบริสุทธิ์บริบูรณ์อยู่ ทำให้ไม่บริสุทธิ์บริบูรณ์ กลายเป็นคนบ้าเสียแล้ว นี่แหละเรียกว่าดื่มสุราละ มีโทษมากนัก เหลือที่จะคณนานับทีเดียว เพราะฉะนั้น ควรเว้นขาดจากใจ ต้องเว้นให้ขาดทีเดียว.ที่มา,หน้า ๓๔๔ บ.๑๕ (กัณฑ์ที่ ๒๖ มงคลสูตร ๑๘ เมษายน พ.ศ. ๒๔๙๗)

สำคัญ คือ การให้

ทานํ เทติ ทานการให้ คนเราจำเป็นต้องให้ทุกคน ถ้าไม่สละ ไม่ให้ไม่ได้ เพราะถ้าไม่ให้กันแล้ว จะได้ประโยชน์อย่างไร หากให้กันแล้ว จึงจะได้ประโยชน์ แต่ว่าต้องให้โดยไม่มุ่งหวังสิ่งหนึ่งสิ่งใดตอบแทน จึงจะเป็นทานแท้ๆ ถ้ามุ่งหวังสิ่งหนึ่งสิ่งใด ก็ไม่เป็นทานถ้าว่าคนมีปัญญาฉลาดอย่างนี้ ตระกูลของตนจะใหญ่โตสักปานใดก็ตาม ให้ให้หนักเข้า คนก็จะมากขึ้นเป็นลำดับ เป็นสุขขึ้น กินก็เป็นสุข นอนก็เป็นสุข ทั้งกาย วาจา และใจ เพราะการให้นั่นแหละเป็นตัวสำคัญที่มา: มรดกธรรม เล่มที่ ๔ หน้าที่ ๔๑ – ๔๒  (กัณฑ์ที่ ๓๐ ภัตตานุโมนากถา ๑๐ พฤษภาคม ๒๔๙๗)

ธรรมนั่นแลย่อมรักษาผู้ประพฤติธรรม

ธมฺโม หเว รกฺขติ ธมฺมจารึ  ธรรมนั่นแลย่อมรักษาผู้ประพฤติธรรมเพราะธรรมคือความดี คุณธรรมให้ผลตามกาล ดีฝ่ายเดียวให้ผลเป็นสุขฝ่ายเดียวเทศนาธรรมที่พระองค์ตรัสเทศนา ไพเราะในเบื้องต้น ไพเราะในท่ามกลาง ไพเราะในเบื้องปลาย ท่านวางหลักไว้ ไพเราะในเบื้องต้นคือศีล บริสุทธิ์กายวาจาเรียบร้อยดีไม่มีโทษ ตลอดจนกระทั่งถึงดวงศีล ไพเราะในท่ามกลางคือสมาธิ ตลอดจนกระทั่งถึงดวงสมาธิ ไพเราะในเบื้องปลายคือปัญญา ตลอดจนกระทั่งถึงดวงปัญญาที่มา: มรดกธรรม เล่มที่ ๒ หน้าที่ ๘๑ – ๘๒ (กัณฑ์ที่ ๑๒ ธรรมรักษาผู้ประพฤติธรรม ๑๒ มกราคม ๒๔๙๗)

การบำเพ็ญกุศล ด้วยการมีปิยวาจา

ถ้าว่า….หัดวาจาไพเราะเสียในชาตินี้ ชาติต่อๆไปวาจาของตน จะพูดอะไรก็สำเร็จกิจหมดทุกอย่าง ถ้าใช้วาจาหยาบก็เท่ากับวาจาจอบตัวเอง ในชาตินี้ก็ดีวาจาหมดอำนาจหมดสิทธิ์ ไม่มีอำนาจอะไร พูดไปก็เท่ากับไม่ได้พูด พูดอะไรเป็นไม่สำเร็จ เพราะวาจาของตน ไม่ได้บำเพ็ญกุศลทางวาจาไว้ ถ้าบำเพ็ญกุศลทางวาจาไว้แล้ว กล่าววาจาใดวาจาศักดิ์สิทธิ์ เรื่องวาจาศักดิ์สิทธิ์ นี่ไม่ได้เป็นของพอดีพอร้ายสำคัญนัก.ที่มา,หน้า ๗๓๘ บรรทัดที่ /๑๔/  (กัณฑ์ที่๕๗ สังคหวัตถุ ๒๔ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๙๗)

การบริจาคทาน

การบริจาคทาน ถ้าถูกทักขิไณยบุคคล ก็เป็นผลยิ่งใหญ่ไพศาล ถ้าไม่ถูกทักขิไณยบุคคลแล้ว ผลนั้นก็ทรามต่ำลง ก็ผลนั้นรุนแรงสูงขึ้น มีกำลังกล้าขึ้นทักขิไณยบุคคลนั่นแหละ เป็นบุคคลซึ่งควรทาน ทานสมบัติเป็นเครื่องเจริญผลพระพุทธเจ้าพระอรหันต์เมื่อมีพระชนม์อยู่ ก็มีการให้อย่างนี้ จึงเจริญรุ่งเรืองอยู่ได้ ถ้าปราศจากการให้อย่างนี้แล้ว เจริญรุ่งเรืองอยู่ไม่ได้ เมื่อให้ความเจริญแก่พระพุทธศาสนาแล้ว ความเจริญก็หันเข้าสู่ตัวไม่ต้องไปสงสัย ได้ชื่อว่าให้ความเจริญแก่ตัวนั่นเองทีหลัง.ที่มา: มรดกธรรม เล่มที่ ๑ หน้าที่ ๒๐๖, ๒๑๓ (กัณฑ์ที่ ๖ สังคหวัตถุ  (๒๐ กันยายน ๒๔๙๖)

ดวงธรรมนั้นแหละเป็นที่พึ่งสำคัญ

ดวงธรรมผ่องใสสะอาดสะอ้าน กายต่างๆนั้น ก็รุ่งโรจน์โชตนาการธรรมดวงนั้นซูบซีดเศร้าหมอง กายมนุษย์ก็ไม่ผ่องใสซอมซ่อไม่สวยงามน่าเกลียดน่าชังไป เพราะธรรมดวงนั้นสำคัญนักธรรมดวงนั้นเป็นชีวิตของมนุษย์ ดวงธรรมนั้นแหละเป็นที่พึ่งสำคัญ(ที่มา สิ่งที่เป็นเกาะเป็นที่พึ่งของตน น.๘๙๔)